چند واحد تاریخگذاری مشهور ایرانی و گزارشی درباره محاسبه کبیسه در آنها

گاهشماری شمسی جلالی ، در زمان سلطان جلاالدین ملکشاه سلجوقی ( 465-485 ه . ق) تأسیس شد و تقویم خورشیدی کنونی ایران نیز بر همان اساس تنظیم یافته است. مبدأ این تاریخگذاری ، روز جمعه نهم رمضان 471 ه . ق / 15 مارس 1079 م./ اول فروردین 458 ه . ش . ( بر حسب تقویم فعلی ایران ) است. در تقویم جلالی ، نام ماهها همان نامهای کهن ایرانی است و از ویژگیهای این گاهشماری که بر دقت آن بسیار افزوده است. به کار گیری دو نوع کبیسه چهار و پنج سالی است: بدین ترتیب که در یکی ، کبیسه در هر چهار سال اجرا می شود( موسوم به کبیسه رباعی ) و در دیگری در هر 29 یا 33 سال ، یک کبیسه ( به نام خماسی) مراعات می گردد. در باب دقت تقویم جلالی ، تاکنون بحثهای گوناگون و مفصلی به عمل آمده است و اغلب محققان دانش گاهشماری بر این موضوع که دقیقترین گاهشماریهای موجود است، متفق اند. در مقاله حاضر کوشش شده است تا مطالبی به اجمال درباره تقاویم موسوم ایران قدیم و ویژگیهای گاهشماری جلالی ارائه شود.